Hoe formuleer ik een goeie strategie?

"We hebben een strategie nodig!" - deze uitroep klinkt steeds vaker in directiekamers. En terecht. Maar wat gebeurt er vervolgens? Maandenlange sessies, stapels rapporten en uiteindelijk een mooi document dat ergens in een la verdwijnt. Herkenbaar? Het probleem zit niet in het besef dat strategie belangrijk is, maar in het feit dat veel organisaties geen idee hebben hoe ze van een vaag 'strategisch gevoel' komen tot concrete, werkbare plannen.

Strategieformulering is een vaardigheid die iedere leider moet beheersen. Want zonder heldere richting dwaalt je organisatie doelloos rond, reageert alleen op wat er op hen afkomt en mist cruciale kansen. In een wereld die steeds sneller verandert, is een doordachte strategie je kompas naar succes.

Begin met de juiste strategische vragen

Een goede strategie begint niet bij het analyseren van de markt of concurrenten. Het begint bij het stellen van de juiste vragen. Wat willen we eigenlijk bereiken? Welke uitdagingen houden ons echt bezig? En waarom moet deze strategie er nu komen?

Veel strategietrajecten mislukken omdat organisaties deze cruciale eerste stap overslaan. Ze duiken direct in analyses en modellen, zonder helder te hebben wat ze nu precies proberen op te lossen. Het gevolg? Strategieën die prachtig op papier staan, maar geen antwoord bieden op de werkelijke vraagstukken van de organisatie.

Maak een gedegen strategische analyse

Eenmaal helder wat je wilt bereiken, begint het echte werk: het systematisch in kaart brengen van je uitgangspositie. Hier komt de beroemde SWOT-analyse om de hoek kijken - maar dan wel op de juiste manier toegepast.

Te vaak wordt een SWOT-analyse gebruikt als een 'vinkje-oefening': even snel een lijstje maken van sterktes en zwaktes. Maar een effectieve strategische analyse gaat veel dieper. Het gaat om het begrijpen van de onderlinge samenhang tussen interne krachten en externe ontwikkelingen, en vooral: wat betekent dit voor onze strategische keuzes?

Ontwerp een samenhangend businessmodel

Strategieformulering is meer dan het kiezen van een richting. Het gaat om het ontwerpen van een logisch systeem dat waarde creëert. Hoe ga je precies geld verdienen? Wie zijn je klanten? Wat is je unieke waardepropositie? En hoe zorgt alles samen voor een duurzaam concurrentievoordeel?

Hier komt het concept van business model design om de hoek kijken. Een strategie zonder een doordacht businessmodel is als een auto zonder motor - het ziet er mooi uit, maar je komt er niet mee vooruit.

Zorg voor draagvlak en commitment

Een strategie die alleen leeft in de hoofden van het bestuur is gedoemd om te mislukken. Echte strategieën worden gedragen door de hele organisatie. Dat betekent niet dat iedereen bij elke beslissing betrokken moet worden, maar wel dat mensen begrijpen waarom bepaalde keuzes worden gemaakt en hoe zij kunnen bijdragen aan het grotere geheel.

Strategievorming is daarom niet alleen een analytische oefening, maar ook een sociaal proces. Het gaat om het creëren van een gedeeld verhaal over waar de organisatie naartoe wil en waarom die richting de juiste is.

Breng het in de praktijk

De mooiste strategie is waardeloos als hij niet wordt uitgevoerd. Implementatie is geen aparte fase die na de strategieformulering komt - het is een integraal onderdeel van het hele proces. Vanaf het moment dat je begint met strategievorming, moet je al nadenken over hoe je de strategie tot leven gaat brengen.

Dit betekent concreet: wie doet wat, wanneer en met welke middelen? Hoe ga je voortgang meten? En hoe zorg je ervoor dat de strategie blijft leven en zich kan aanpassen aan veranderende omstandigheden?

Praktische tools voor strategievorming

Naast de grote concepten en modellen heb je ook praktische tools nodig om je strategie vorm te geven. Denk aan sjablonen, checklists en methodes die je direct kunt toepassen. Want strategievorming is uiteindelijk een vaardigheid die je moet uitvoeren, niet alleen begrijpen.

Academische fundamenten

Voor wie dieper wil graven in de theoretische onderbouwing van strategievorming, zijn er uitgebreide academische werken die de complete body of knowledge behandelen. Deze boeken bieden niet alleen praktische tools, maar ook het conceptuele kader om strategievorming echt te begrijpen.

Conclusie: Van strategie-intentie naar strategisch succes

Een goede strategie formuleren is een vaardigheid die je kunt leren. Het begint met het stellen van de juiste vragen, vereist een gedegen analyse van je positie, en vraagt om het ontwerpen van een samenhangend businessmodel. Maar het eindigt niet bij de formulering - echte strategie komt tot leven door gedragen implementatie.

De sleutel tot succes? Begin vandaag. Kies een van de aanpakken uit de aanbevolen boeken en pas deze toe op een concreet strategisch vraagstuk in jouw organisatie. Want de beste strategie is die welke daadwerkelijk wordt uitgevoerd.

Onthoud: strategievorming is geen eenmalige activiteit, maar een continue vaardigheid die je organisatie toekomstbestendig maakt. In een wereld die steeds sneller verandert, is het vermogen om goede strategieën te formuleren en uit te voeren je grootste concurrentievoordeel.